Dzieci przeklinają. Może to być jedno słowo. Mogą nie wiedzieć, co ono oznacza. Mogą nie wiedzieć, gdzie je usłyszały. Niestety wulgarny język jest wszędzie. Badania z 2013 roku pokazały, że w Stanach Zjednoczonych dzieci do 8 roku znają 54 przekleństwa. Z wiekiem ta liczba się zwiększa. Zmienia się też repertuar przekleństw na bardziej „dorosłe”.
Kiedy usłyszysz przekleństwo u swojego dziecka, wypróbuj poniższe wskazówki:
1. Zanim coś powiesz, weź głęboki oddech. Pamiętaj by nie poświęcać niepożądanemu zachowaniu zbyt wiele uwagi.
2. Zapytaj dlaczego dziecko użyło danego słowa. Następnie możesz zapytać o to „Co czułeś/czułaś, kiedy to mówiłeś/mówiłaś?”. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko będzie potrafiło nazwać emocje, które odczuwało.
3. Rozwiążcie wspólnie problem i spróbujcie stworzyć repertuar słów i wyrażeń „bezpiecznych”. Jak inaczej mógłbyś/mogłabyś to powiedzieć? Czy są jakieś inne śmieszne lub szalone słowa, których mógłbyś/mogłabyś użyć? Co byś powiedział/powiedziała, gdybyś był/była w szkole lub w domu babci?
4. Wyjaśnij jakie zachowanie jest dopuszczalne a jakie nie. Jeśli brzydkie słowo było skierowane do kogoś innego, jasno powiedz dziecku, że nie akceptujesz takiego zachowania. Możesz powiedzieć: „To jest atak, a my nie atakujemy innych ludzi słowami ani fizycznie. To jest wykluczone”. Wyjaśnij również, że ludzie popełniają błędy i przepraszają za nie.
5. Zachęcaj do zrozumienia sytuacji innych. Możesz zapytać dziecko: Jak myślisz, jak ta osoba poczuła się, kiedy powiedziałeś do niej to słowo? Jak ty byś się czuł/czuła? Jak byś się poczuł/poczuła, gdyby ta osoba przeprosiła? Takie działania pomagają budować empatię. Pochwal dziecko, kiedy wykaże empatię. Pamiętaj, by wspierać zachowania, które chcesz obserwować u dziecka.
6. Bądź konkretny. Młodsze dzieci nie rozumieją subtelności, ale rozumieją czy coś jest dobre lub złe, czy tak można robić czy nie. Zachowaj prostotę przekazu: „Przeklinanie to coś, co robią dorośli. Robi się to w domu, a nie w sklepie, u przyjaciół czy w gabinecie lekarskim”. Podaj przykłady zasad szkolnych lub tych panujących w domu, które dzieci już znają, aby wzmocnić kontekst.
Pamiętaj, że tak samo ważne jak ograniczenie przekleństw w słowniku dziecka, jest także tworzenie przestrzeni do rozmowy o uczuciach, empatii czy zachowaniach, które są akceptowalne społecznie. Rozmowy z dzieckiem nigdy nie będą idealne. Ważniejsze jest jednak czy jesteś wzorem dobrego zachowania, czy potrafisz przeprosić gdy zdarza ci się „wpadka” i starasz się podczas rozmów z dzieckiem być otwarty i wspierający.